PSİKİYATRİDE BEYİN HARİTASI DEVRİ

Sistemin adı, "Bilgisayarlı EEG ve Beyin Haritası". Bu cihazlar, klasik EEG'nin bilgisayar devriminden sonraki geliştirilmiş hali... Kişinin beyin dalgalarının ölçümü yapılıp beyin haritası çıkarılıyor.

Prof. Dr. Nevzat Tarhan, GATA Psikiyatri Kliniği direktörüyken, psikiyatride bazı verilerin ölçülebileceğini gördü ve ABD'de beyin kaynaklı rahatsızlıkları tespit edebilen bir kliniğin temsilciliğini aldı. Bilgisayar devrimin­den sonra nöropsikiyatride ölçülebilirlik konusuna eğilen Memory Center of Amerika'nın teknolojisini ve alt yapısını Türkiye'ye getirdi. Merkezde bulunan cihazlar; depresyondan panik atağa, dikkat eksikliğinden hiperaktiviteye kadar birçok beyin kaynaklı rahatsızlığı tespit edebiliyor. Beyin haritalamasının yapıldığı bu merkezde, sorun belirlendikten sonra tedavi aşamasına geçiliyor. Beynin fonksiyonel durumu tam anlamıyla bu haritalarda çıkıyor. Aynı yaş grubunda binlerce sağlıklı kişi üzerinde oluşturulan veriler, bu sistemde bir veri tabanı oluşturuyor. Fakat sadece bu cihazların verdiği sonuçlar baz alınmıyor. Klinik bulguları da ekleniyor konuyor.

Depresyon, panik ya da hafıza sorunu yaşayan kişinin hastalığının biyolojik boyutuna bakılıyor ve klinik muayenede sorun netleştiriliyor. Tedavi sonrasında ise yeniden beyin haritası çıkarılıyor ve kişinin beyninin normalize olup olmadığı kontrol ediliyor.

"Neurobiofeedback" yöntemi

Önce tanı konuluyor ve sonra tedavi planı yapılıyor. Bunun üç boyutu var. Hekimin, ailenin ve hastanın kendisinin, hastalık üzerine birlikte gitmeleri gerekiyor. Nevzat Tarhan, "Burada önce beynin stresli alanlarını bu harita sayesinde belirliyoruz. Sonra merkezimizde neurobiofeedback diye bir sistemle sorunlu bölgeye elektrot takılıyor ve kişi kendi beyninin çalışmasını görüyor. Orada elindeki âletle beynindeki stres bölgesini eğitmeyi öğretiyoruz. Kendine stressiz çalıştırma beceresi kazandırıyoruz ve bunu tamamen beyin gücüyle yapmasını öğretiyoruz. Bu, Türkiye için büyük bir yenilik. Mesela çocuklar zeki olsa bile bazen derse konsantre olamazlar. Bunu en aza indirgemek için bizim sistemimiz çok olumlu sonuçlar veriyor. Neurobiofeedback yöntemiyle çocuk, bilgisayar ekranında elini kolunu kullanmadan beyin gücüyle uçak uçurabiliyor. Düşüncesini kullanarak araba yarışı yapabiliyor. Böylece beyninin dikkat merkezinin çalışması sağlanıyor" diyor.

Prof. Tarhan'a göre; ideal olan tüm psikiyatristlerin muayenehanelerinde bu tür cihazların olması. Tarhan, "Psikiyatride en çok zorluk çektiğimiz şey biyolojik göstergenin olmamasıydı ama şimdi bu sistemle bunu sağladık" diyor.

Prof. Tarhan'ın Türkiye'ye getirdiği sistem gösteriyor ki; dünyada artık psikiyatride sadece terapi ve konuşmalarla belirlenen yöntemler yok. Ölçülebilirlik, hayatın her alanında olduğu gibi psikiyatriye de girmiş durumda. Bu sistemde kişiye ne tür ilaç verileceği daha rahat belirlendiği için hastanın güveni de kazanılıyor.

Depresyona erken tanı

Prof. Tarhan, "Erkeklerde örtülü depresyon ağırlıklı olarak var ama kendilerine yakıştıramadıkları için bu yöntemle sorun, kesin bir sonuç olarak karşılarına çıkıyor. Stres dalgaları beyninde çok salgılanan insanlar bir süre sonra depresyona giriyor. Bunu anlatıyoruz onlara ve kısa süreli bir tedavi ile kendilerine geliyorlar. Biz bu cihazları iki buçuk yıldır kullanıyoruz ve birçok Alzheimer vakası tespit ettik, Depresyon diye tedavi edilen alzheimer hastaları çok. Alzheimer başlangıcı kolaylıkla depresyon sanılabiliyor ve biz, her ay bir iki vaka yakalıyoruz. Alzheimer da erken tanı gerçekten önemli. Bu cihaz bize kesin sonuç veriyor" diyor.

05 Haziran 2001/706

Tempo Dergisi - Füsun SAKA

Okunma : 17767